Hơn 50 hộ dân trong thôn Phìn Hồ (Hoàng Su Phì) góp vốn thành lập hợp tác xã và từng bước đưa thương hiệu Fìn Hò trà đên nhiều thị trường quốc tế.
Gây dựng thương hiệu
Phìn Hồ có độ cao trên 1.300 m so với mực nước biển, quanh năm mây mù bao phủ với khí hậu trong lành, mát mẻ. Nơi đây được thiên nhiên ban tặng một sản vật là cây chè Shan tuyết. Nhiều thế hệ người Dao đỏ ở bản Phìn Hồ đều gắn bó với những cây chè cổ thụ. Họ cũng cất giữ một bí quyết riêng để làm ra sản phẩm chè Shan tuyết với màu nước xanh, vàng sánh, cùng vị nồng, chát xen lẫn ngọt hậu và hương thơm đậm đà.
Ngày trước, chè chỉ là thức uống để bà con tiếp đón khách, cũng có khi đem ra chợ bán, nhưng giá không cao. Từ năm 2008, các hộ dân thôn Phìn Hồ đã liên kết thành lập hợp tác xã chế biến chè Phìn Hồ, từng bước đưa chè Phìn Hồ đến với nhiều khách hàng cả nước.
Thời gian đầu, hợp tác xã chủ yếu thu mua chè búp tươi của các hộ thành viên, chế biến thành chè xanh theo phương pháp truyền thống để bán. Nguồn nguyên liệu đầu vào gói gọn trong khoảng 30 ha chè của các gia đình nên sản lượng ít, bao bì, nhãn mác thô sơ, bộ máy quản lý còn thiếu kinh nghiệm. Giai đoạn 2008-2010, doanh thu của hợp tác xã đạt khoảng 500 triệu đồng một năm.
Để nâng cao giá trị kinh tế từ cây chè cổ thụ, hợp tác xã mở rộng quy mô sản xuất, mở rộng vùng nguyên liệu. Hiện nay, hơn 500 hộ trồng chè ở các xã Thông Nguyên, Nậm Ty, Túng Sán cung cấp nguyên liệu cho hợp tác xa. Đây là những vùng chè đạt tiêu chuẩn hữu cơ châu Âu. Năm 2017, nhờ sự hỗ trợ kinh phí từ chương tình xóa đói giảm nghèo, hợp tác xã đầu tư văn phòng, phòng trưng bày sản phẩm, nhà xưởng sản xuất… với diện tích trên 3.000m2. Bên cạnh đó, đơn vị đổi mới toàn bộ dây chuyền công nghệ sản xuất, nâng công suất từ 4 tấn chè tươi lên 15 tấn một ngày.
Năm 2018, lần đầu hợp tác xã xuất khẩu trên 20 tấn chè khô sang thị trường Đài Loan, đánh dấu sự vươn tầm của thương hiệu Fìn Hò trà. Hợp tác xã cũng thường xuyên tham gia các hội chợ thương mại quốc tế để mở rộng thị trường tiêu thụ. Hồi tháng 7 năm nay, Hợp tác xã Chế biến chè Phìn Hồ là một trong 12 doanh nghiệp Việt Nam tham gia hội chợ Biofach/Vivaness diễn ra tại Đức. Đây là hội chợ thương mại hàng đầu thế giới về thực phẩm hữu cơ. Ngoài ra, hợp tác xã đã triển khai trên 200 hệ thống mạng lưới đại lý, điểm bán hàng ở tất cả các tỉnh, thành trong cả nước.
Gây dựng thành công thương hiệu Fìn Hò trà, hợp tác xã cũng đa dạng hóa các sản phẩm sản xuất với 5 dòng chè khác nhau đó là: trà xanh, hồng trà, trà đen, bạch trà, trà tiên. Mỗi loại sản phẩm đều có hương và vị khác nhau, với giá bán từ 300 nghìn đồng đến 12 triệu đồng một cân. Năm 2015, Fìn Hò trà đã được tổ chức liên minh Châu Âu chứng nhận sản phẩm Organic EU.
Dấu ấn OCOP
Với việc luôn tuân thủ những quy định về sản xuất, chế biến chè sạch theo tiêu chuẩn hữu cơ, không ngừng đầu tư, nâng cấp công nghệ sản xuất và xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ, năm 2021, hai sản phẩm của hợp tác xã là trà xanh hộp 100gr và hồng trà hộp 100gr đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chứng nhận đạt sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia. Đây cũng là hai sản phẩm đầu tiên của tỉnh Hà Giang đạt danh hiệu này.
Giám đốc hợp tác xã Lý Mùi Mương cho biết, từ khi triển khai chương trình Mỗi xã một sản phẩm OCOP, đơn vị đã tích cực tham gia, lựa chọn sản phẩm tốt nhất và có tiềm năng lớn nhất để xây dựng hồ sơ sản phẩm. Với vùng nguyên liệu sạch, đạt tiêu chuẩn hữu cơ, hình ảnh bao bì và tên thương hiệu sản phẩm xuất phát từ thực tế đời sống của các xã viên ở bản Phìn Hồ cùng quy trình sản xuất, chế biến đảm bảo tiêu chuẩn nên hiện nay, hợp tác xã đã có hai sản phẩm đạt OCOP 4 sao và hai sản phẩm đạt OCOP 5 sao quốc gia. Sau khi được công nhận, đơn vị tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải tiến bao bì, mẫu mã, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo phát triển bền vững thương hiệu Fìn Hò trà.
Tham gia chương trình OCOP đã giúp các sản phẩm của hợp tác xã được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến hơn, góp phần tăng giá trị sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Từ đầu năm 2021 đến nay, đơn vị đã nhận được tín hiệu thị trường khá tốt khi có nhiều đơn vị ký kết đơn hàng về chè hữu cơ cao cấp. Bên cạnh việc chú trọng đổi mới dây chuyền công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm, hợp tác xã thường xuyên phối hợp tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc, thu hái, sơ chế chè cho nông dân, đảm bảo theo tiêu chuẩn hữu cơ để giữ vững chất lượng sản phẩm.
Từ năm 2019, sản phẩm Fìn Hò trà đã xuất hiện tại hệ thống siêu thị Winmart và hệ thống cửa hàng Sài Gòn Co.opmart. Hợp tác xã hiện có 6 nhà phân phối với hàng trăm điểm bán hàng trong cả nước và 2 đơn vị xuất khẩu. Hiện nay, các sản phẩm này đã xuất khẩu sang một số quốc gia và vùng lãnh thổ như Trung Quốc, Đài Loan, Nga, Đức… nhận được sự đánh giá cao của người tiêu dùng.